همه ما کم و بیش تاریخ اسلام را خوانده یا شنیده ایم . اگر به دور از حب و بغض و بی طرفانه به آن چه در منابع معتبر اسلامی آمده است رجوع کنیم به این جمع بندی خواهیم رسید که حق با علی علیه السلام است و با تحریف و تضییع این حق چه جفایی در حق اسلام و مسلمین شده است.
دوره کودکی و نوجوانی: بر کسی پوشیده نیست که مربی و پرورش دهنده این فرزند ابوطالب که مولود کعبه است کسی جز محمد امین پیامبر برگزیده خدا نبود . و محیط و اطرافیان به اذعان علما و اندشمندان نقش بسزایی در شکل گیری شخصیت و تربیت اجتماعی کودکان دارند. از اتفاقاتی که در همین دوره نوجوانی علی علیه السلام افتاد بعد از بعثت پیامبر گرامی اسلام (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) دعوت خویشاوندان به اسلام بود که به یوم الانذار معرف است . آیه «وَاَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الاَْقْرَبِينَ»؛ «و خويشاوندان نزديكت را انذار كن». و این که در این دعوت ها چه اتفاقی افتاد را می دانید و از بین 40 نفر بزرگان قریش و اقوام و خویشان در برابر دعوت پیامبر که شهادت به یکتایی خداوند و رسالت وی به عنوان پیامبر بود هیچ کس دم بر نیاورد و تنها کسی که به این دعوت لبیک گفت علی بود. که پيامبر(صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) به او فرمود:
«اِجْلِسْ فَاَنْتَ اَخِى وَوَصِيّى وَوَزِيرِى وَوارِثى وَخَلِيفَتِى مِنْ بَعْدِى».«بنشين كه تو برادر من و وصىّ من و وزير و وارث و جانشين من بعد از من هستى».
یکی دیگر از دلایل محکم بر اثبات ایمان و محبت علی (علیه السلام) به پیامبر به جریان لیلة المبیت بر می گردد شبی که سران کفر هم قسم شدند به صورت گروهی پیامبر را به قتل برسانند و اگر ایثار و از جان گذشتگی علی (علیه السلام) نبود سرنوشت اسلام نامعلوم بود. این واقعه را کمتر مسلمانی است که نشنیده باشد یا انکار کند و به تعبیر بسیاری از علما آیه وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَمَرْضَاتِ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ[بقره 207]و بعضی از مردم از جان خود در راه رضای خدا درگذرند؛ و خدا با چنین بندگان رئوف و مهربان است. را در شآن امیرالمومنین علی (علیه السلام) می دانند.
حدیث منزلت روایتی که جایگاه امام علی(علیه السلام) را نسبت به پیامبر اکرم(صلّى اللّه عليه و آله و سلّم)، همانند جایگاه هارون نسبت به حضرت موسی معرفی می‌کند. این حدیث از احادیث مشهور نبوی و مورد قبولِ عالمان شیعه و اهل سنت است. عالمان شیعه به این حدیث برای اثبات جانشینی حضرت علی(علیه السلام) پس از پیامبر و نیز برتری موقعیت ایشان بر دیگر اصحاب استدلال می‌کنند. از نظر عالمان شیعی این حدیث متواتر است.
این حدیث در مناسبت‌های مختلف از پیامبر (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) شنیده شده که مهم‌ترین آن‌ها در جنگ تبوک است. مشهورترین نقل این حدیث آن است که پیامبر اکرم (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) خطاب به علی (علیه السلام) فرمود: «أنتَ مِنّی بِمَنزلةِ هارونَ مِنْ مُوسی، اِلّاأنـّه لانَبیّ بَعدی؛ تو نسبت به من به‌منزله هارون نسبت به موسى هستی جز این‌که بعد از من پیامبری نخواهد بود.»
در کلام بزرگان اهل سنت می خوانیم شجاعت حضرت علی (علیه‌السّلام): رویارویی علی (علیه‌السّلام) با قهرمانان عرب در جنگ‌ها و کشتن بزرگان مشرکان، متواتر است تا آنجایی که رسول خدا در جنگ احزاب در باره ایشان فرمود: ضربت علی در خندق برتر از عبادت جن و انس است. و جنگ‌های ایشان در خیبر و غیر آن متواتر است.
وچه فضیلتی بالاتر از این که بر طبق آیه مباهله به حكم خدا، امیرالمؤمنین عليه السلام، نفسِ پيامبر صلى الله عليه وآله است. «فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ».[آل عمران 61]
و در آخرین سال عمر شریف پیامبر گرامی اسلام (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) و در حجة الوداع و غدیر چه اتفاقی افتاد. زمان، بعد از مراسم حج زمانی که جمعیت عظیم حاجیان به وطن برمی گردند و مکان ، محلی در 200 کیلومتری مکه چهار راهی که محلی تفلیک و جدا شدن مسافران به جهت های مختلف بود . به کسانی که از این محل عبورکرده بودند دستور باز گشت دادند و منتظر ماندند تا بقیه هم برسند. مگر چه خبر است که باید حجاجی که بی صبرانه عازم وطن و دیدار خانواده هایشان هستند را معطل کنند.باید خبر مهمی باشد. وقتی همه جمع شدند از جحاز شتران سکویی ساختند و پیامبر گرامی اسلام (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) بعد از نماز ظهر پیام الهی را ابلاغ کردند. در این خطبه بعد از اعلام آخرین سال عمرشان از دو یادگار گرانبها (قرآن و عترت) یاد کردند و … دست علی (علیه السلام )را بالا بردند و گفتند هر کس من مولای اویم علی مولای اوست و برای علی و دوست داران او دعا کردند و در حق دشمنانش نفرین.
اللَّهُمَّ أَحْیِنِی عَلَى مَا أَحْیَیْتَ عَلَیْهِ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ وَ أَمِتْنِی عَلَى مَا مَاتَ عَلَیْهِ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ عَلَیْهِ الْسَّلامُ.
